Steeds meer mensen overwegen om hun naam te veranderen. Verschillende redenen kunnen hieraan ten grondslag liggen. Denk aan een conflict in de relationele sfeer, ontevredenheid over de naam of een persoon in de LHBTI-gemeenschap. In dit artikel worden uitgelegd hoe een naamswijziging in zijn werk gaat en worden de voorwaarden daarvoor toegelicht.

De naamswijziging is geregeld in het Burgerlijk Wetboek en in enkele aanvullende wetgeving. Vereist is dat u een ‘zwaarwegend belang’ bij de wijziging. U kunt hier bijvoorbeeld denken aan emotionele klachten door uw naam of het feit dat uw naam vaak onjuist wordt gespeld. Ook kan naamswijziging vanuit (niet-)religieus oogpunt gewenst zijn. Indien u bijvoorbeeld atheïst bent, is een Bijbelse naam wellicht ongewenst. Ook het omgekeerde is mogelijk.

De procedure van een voornaamswijziging is relatief eenvoudig. De wet verplicht bij een naamswijziging dat u een advocaat inschakelt. Uw advocaat doet een verzoek bij de rechtbank. De rechter zal hierna het verzoek beoordelen. Indien hij overtuigd is van uw grond om de naam te wijzigen, wordt het verzoek toegewezen. Hierna wordt de uitspraak van de rechter toegevoegd aan uw akte van geboorte en is de naamswijziging een feit.

De wijziging van de achternaam is complexer. In aanvullende wetgeving zijn de gronden voor een geslachtsnaamswijziging opgesomd. De belangrijkste redenen van wijziging worden eruit gepikt en kort toegelicht.
1. De geslachtsnaam is wegens beroepsmatige activiteiten onwenselijk of bespottelijk.
– Deze grond ziet op de situatie dat een beroepsbeoefenaar in zijn werkzaamheden nadeel ondervindt van zijn naam. Voorbeeld hiervan is ‘Dokter Beenhakker’.

2. Het kind wil de naam van zijn andere ouder, nadat de ouders uit elkaar zijn gegaan.
– Ingeval de ouders scheiden kan het zijn dat het kind niet meer de naam wil dragen zoals hij die had. Ook de wijziging van de achternaam in die van de voogd is mogelijk.

3. De achternaam veroorzaakt ernstige schade aan de lichamelijke dan wel emotionele gezondheid
– In de praktijk wordt hier vaak een beroep op gedaan. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan een conflict in de familiaire sfeer waardoor naamsbehoud onwenselijk is of ernstige herinneringen door uw naam. Van de laatste situatie kan bijvoorbeeld sprake zijn indien de moordenaar van uw kind dezelfde achternaam als u heeft en u daardoor veelvuldig wordt herinnerd aan uw verdriet. De rechter stelt aan bovenstaande grond strikte eisen. U zult moeten aantonen dat u daadwerkelijk ernstige emotionele schade ondervindt wegens uw achternaam.

De procedure van een wijziging van de geslachtsnaam geschiedt door de indiening van een verzoek daartoe bij het ministerie van Justitie. Dit verzoek kunt u zelf indienen. Uiterlijk binnen 20 weken wordt uw verzoek beoordeeld. Indien uw verzoek wordt toegewezen, wordt de wijziging verwerkt in uw akte van geboorte. Hierna kunt u een nieuw paspoort aanvragen.

De kosten van een naamswijziging zijn niet gering. Voor een wijziging van de voornaam moet u uw advocaat betalen. De hoogte hiervan is afhankelijk van zijn uurtarief. Ook moeten de griffierechten van de rechtbank worden betaald. Dit is 291 euro voor mensen met een modaal inkomen. Voor minvermogenden is dit bedrag 79 euro. Voor de wijziging van de achternaam zijn de kosten hoger. Weliswaar is een advocaat niet vereist bij de geslachtsnaamwijziging, maar de kosten van het verzoek zijn hoog. Dit is 835 euro.

Al met al is naamswijziging een veelvoorkomend fenomeen binnen het personen- en familierecht. Regelmatig wordt, veelal wegens emoties, te snel verzocht om een naamswijziging. Omdat de gevolgen groot kunnen zijn en de kosten niet gering zijn, is het noodzakelijk om hier eerst goed over na te denken. U zult immers een goede grond moeten hebben om uw verzoek ingewilligd te zien krijgen. Want ook als uw verzoek wordt afgewezen dient u de kosten te vergoeden. Geadviseerd wordt daarom om voorafgaand aan een eventueel verzoek u te laten inlichten door een jurist. De Wetswinkel Delfland helpt u hier uiteraard graag bij.

Geschreven door Armando Mostert