Inleiding:

De wet regelt wie erfgenamen zijn. Het is enkel niet altijd duidelijk of iemand nu wel of geen erfgenaam is. Met deze blog hopen wij u meer duidelijkheid te geven over

Verschillende groepen:

De wet verdeelt de erfgenamen in vier groepen. De erfgenamen in de eerste groep komen als eerst in aanmerking. Als er geen personen zijn in de eerste groep, dan komt de tweede groep in aanmerking, enzovoort. 

De groepen zijn als volgt: 

• De eerste groep: Echtgenoot/echtgenote of geregistreerd partner en de kinderen of de kleinkinderen.

• De tweede groep: Ouders, broers en zussen of hun kinderen.

• De derde groep: Grootouders of hun kinderen (ooms, tantes, neven en nichten).

• De vierde groep: Overgrootouders of hun kinderen (oudooms, oudtantes, achterneven en –nichten).

Overlijden erfgenaam en plaatsvervulling:

Is een erfgenaam overleden? Dan erven de kinderen van de overleden erfgenaam in zijn of haar plaats. Dit wordt ‘plaatsvervulling’ genoemd.

Bijvoorbeeld: Oma komt te overlijden. Oma had twee kinderen, Anton en Bernard. Anton en Bernard zijn dus in beginsel erfgenaam uit de eerste groep. Anton is echter eerder overleden dan Oma (vooroverleden). Anton had een zoon, Charlie. De leer van de plaatsvervulling leidt ertoe dat Charlie, in de plaats van Anton, erfgenaam wordt.

Dit wordt ook wel het versterferfrecht genoemd. Het versterferfrecht is regelend recht. Dat betekent dat het van toepassing is indien u niks anders bepaalt. U kunt bijvoorbeeld afwijken van het versterferfrecht door een testament te laten opmaken. In een testament kunt u zelf bepalen wie u tot erfgenamen wil benoemen. U kunt daarbij ook bepalen wie van de erfgenamen welk deel van de erfenis krijgt. U kunt familieleden, vrienden en kennissen tot erfgenaam benoemen, maar u kunt ook ervoor kiezen uw erfenis na te laten aan een goed doel.

Onterving:

U kunt er ook voor kiezen om uw echtgenoot/echtgenote en uw kind(eren) te onterven of regelen dat sommige familieleden niks krijgen. Echter, bij kinderen is het volledig onterven niet mogelijk. Kinderen van de overledene hebben volgens de Nederlandse wet altijd recht op een deel van de erfenis. Dit heet ” de legitieme portie”.

Hoe weet u of er een testament is? 

Als een familielid overlijdt, wil u uiteraard weten of er een testament is opgemaakt. Alle testamenten staan bij het Centaal Testamentenregister (CTR) geregistreerd. U kunt aan het CTR vragen of de overledene een testament heeft opgemaakt. Indien dit het geval is, laat het CTR aan u weten welke notaris het testament bewaart. U kunt dan deze notaris verzoeken om u aan u een kopie van het testament te sturen. Het CTR registreert alleen testamenten die zijn opgemaakt door een notaris in Nederland. Als uw familielid bijvoorbeeld veel in een bepaald land kwam kunt u ook in dat andere land controleren of de overledene daar eventueel een testament heeft opgemaakt. 

Ik woon samen, maar ik bent niet getrouwd en ik heb geen geregistreerd partnerschap. Maakt mij dit erfgenaam?

Als u niet getrouwd bent of geen geregistreerd partnerschap heeft, dan bent u geen erfgenaam. Ook niet wanneer u een samenlevingscontract heeft. Alleen mensen die getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben zijn automatisch erfgenaam volgens het versterferfrecht. Om als erfgenaam aangemerkt te worden, dient dit opgenomen te worden in het testament.
In een samenlevingscontract kunt u wel afspreken dat de langstlevende de gezamenlijke spullen krijgt. Dit noemt men een “verblijvensbeding”. Echter, dit beding weerhoudt anderen erfgenamen niet om hun deel op te eisen van de erfenis. Om het alsnog zo waterdicht mogelijk te maken, luidt ons advies dan ook alsnog een testament op te laten stellen.

Mocht u verder nog vragen hebben over het erfrecht, dan bent u altijd welkom om langs te komen op een van onze spreekuren bij de Wetswinkel!

Geschreven door Charlotte Wiersma